Шупашкар районӗнчи культурӑпа кану центрӗн «Эйфория-Иллюзия» халӑх театрӗ премьерӑна хатӗрленет. Кӳкеҫсем Кӳкеҫре пурӑнакан Алина Изман журналист халӑх юмахӗсене тӗпе хурса ҫырнӑ «Запутанная история» (чӑв. Пӑтравлӑ истори) хайлава суйласа илнӗ. Театр ертӳҫи Е.В. Федорова ертсе пынипе ачасем ҫак кунсенче репетицисем ирттереҫҫӗ. Юмах лартма ҫипуҫ ҫӗлеме, декораци хатӗрлеме тытӑннӑ ӗнтӗ.
Виҫӗ ҫултан пуҫласа 12-чченхи ачасем валли тесе хатӗрлекен юмахри тӗп сӑнарсем — Вовкӑпа унӑн йӑмӑкӗ Лиза. Вӗсем хальхи вӑхӑтри хӑш-пӗр ача пекех: кӗнеке вулама кӑмӑлламаҫҫӗ, компьютерпа мультфильм тесен вӗсен сехечӗ-сехечӗпе монитор е экран умӗнче ларма хатӗр.
Юмах премьерине раштав уйӑхӗнче сцена ҫине кӑларма палӑртаҫҫӗ.
Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫри васкавлӑ пулӑшура ӗҫлекен хӗрарӑмсем чирлисем патне кайма кӗтсе ларнӑ вӑхӑтра авкаланса та хуҫакаланса ташланине, ҫав видео халӑх тетелне лекнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Кӗтмен-туман ҫӗртен аптӑраса ӳкнисене хӑвӑрттӑн пулӑшма хатӗр профессие суйланӑскерсене шансон шӑрантаракан Катерина Голицынан «Какая дама пропадает» юрри килӗшнӗ.
Черчен чунлӑ хӗрарӑмсене унта чуна тивмелле сӑмахсем пур: «Красива, умна, но только одна, одна на свете. Свободная, как птица. Себе-то цену знаю. У всех на виду, по жизни иду, но пропадаю. А целый мир еще не знает, какая дама пропадает!». Чӑвашла каласан, хӗрарӑмӗ хитре, ӑслӑ тет, анчах пӗччен. Хӑй тата кайӑк пекех ирӗклӗ. Пӗтӗм ҫын умӗнче тӗнче тӑрӑх утса пынӑ чухнех пӗтетӗп тет.
Ҫак сӑмахсен тарӑн пӗлтерӗшне ӑнланса илейменнисене юрӑҫ: «Оглянитесь вокруг, и поймете вы вдруг, что я — одна такая!» — тесе калать. Тепӗр майлӑ каласан, суккӑр арҫынсене ҫаврӑнса пӑхма ыйтать. Лешсем, хайхи тӑнкӑр-тӑнкӑр этемккесем, мӗн тери чаплӑ хӗрарӑм пӗтнине пӗлмеҫҫӗ те курӑнать.
Шупашкар районӗнчи Янӑш шкулӗнче вӗрентекенсене ӗҫе илсе ҫитерес ыйтӑва татса панӑ. Унччен икӗ учителе кунсерен илсе килес тесе шкул автобусӗн 2,5 ҫухрӑм парӑнтарма тивнӗ. Халӗ вӗсене автобус водителӗ хӑйӗн машинипе илсе ҫитерет.
Пӗтӗмпе 7 ӗҫченӗн шкула ҫитме чӑрмавлӑ. Вӗсен йышӗнче — 4 техслужащи.
Шкулта спорт инфратытӑмӗ тӗлӗшпе нумай ӗҫлеҫҫӗ. Анчах ӗҫченсем пирки те манмаҫҫӗ. Шкулӑн автобус тата микроавтобус пур. Вӗрентекенсене ӗҫе автобуспа илсе ҫитерни — йӗркене пӑсни. Ҫавӑнпа харпӑр водительсемпе калаҫса татӑлма тӑрӑшаҫҫӗ.
Автобуспа илсе ҫӳрес ыйтӑва янӑшсем РФ вӗренӳ министрӗ Ольга Васильева килсен те ҫӗкленӗ. Аса илтерер: вӑл унта авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче ҫитнӗ.
Елчӗк ҫерӗ ҫинче ҫуралса ӳснӗ, пӗр вӑхӑтра Шупашкар районӗнчи Апаш ял тӑрӑхне, кайран Шупашкар районӗнче ял хуҫалӑх пайне, унтан район администарцине ертсе пынӑ Анатолий Князева Коми Республикин вице-премьерне ҫирӗплетнӗ. Кун пирки асӑннӑ тӑрӑхӑн официаллӑ сайтӗнче паян пӗлтернӗ.
Аса илтеретпӗр, кӑҫалхи ҫуркунне ӑна асӑннӑ Коми Республикин ял хуҫалӑх министрне лартнӑччӗ. Унта ҫул тытиччен Анатолий Князев чӑваш парламенчӗн депутачӗ пулнӑччӗ, маларах вара Патшалӑх Канашӗнче вице-спикер должноҫне йышӑннӑччӗ.
Коми Республикин ҫӗнӗ правительствинче унчченхи министрсенчен хӑшӗсем пукансӑр юлнӑ. Чӑвашран кайнӑ Анатолий Князева вара министр должноҫӗнчех хӑварнӑ, унсӑр пуҫне яваплӑхне те ӳстернӗ.
Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫри васкавлӑ пулӑшура ӗҫлекен хӗрарӑмсем Катерина Галицына юррипе авкаланса ташланӑ. Видео халӑх тетелне лекнӗ. Ӗҫ тумтирӗпе пулнӑран тухтӑрсем службӑра пулнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Ҫынсене васкавлӑ пулӑшма хатӗр тухтӑрсенчен пӗри, ҫӳллӗ кӗлӗллӗ хитре пушмак тӑхӑнни, самай хуҫкаланать. Тепӗр ӗҫтешӗ те унпа ташлать. Виҫҫӗмӗшӗ видео ӳкерет. Хӑйсен ташшине пысӑка хурса хакланӑ май видеона курсан пурте тӳнсе кайӗҫ тесе калаҫҫӗ. Видео ӳкеренни: «Секси-хырӑмӑрсене кӑтартӑр», — тесе сӗннӗрен тухтӑрсенчен пӗри тумтирне ҫӗклесе хырӑмне кӑштах кӑтартса илет. Видеоролик вӗҫӗнче хӗрарӑмсем: «Секси скорой помощи, кугесинская подстанция!» (чӑв. Васкавлӑ пулӑшу сексийӗ, Кӳкеҫ подстанцийӗ!) — тени илтӗнет.
Пурнан пурнӑҫра сиксе тухакан ыйтусене уҫӑмлатма Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрӗнче социаллӑ тата консультаци пулӑшӑвӗ кӳрекен уйрӑм йӗркеленӗ.
Унта пыракансене уйрӑм специалисчӗсем учреждени кӳрекен пулӑшу ҫинчен каласа кӑтартнипе пӗрлех ыйтӑм та йӗркелеҫҫӗ, кирлӗ специалистсем патне яраҫҫӗ. Ыйтӑва центрта татма май ҫук чухне пулӑшу шыраса ӑҫта каймаллине ӑнлантараҫҫӗ.
Уйрӑм специалисчӗ Людмила Шубина пӗлтернӗ тӑрӑх, кашни ҫынпа унӑн кӑмӑл-туйӑмне кура калаҫма тивет. Теприсем чуна уҫма васкамаҫҫӗ, апла пулин те вӗсен чун ыратӑвне ӑнланма тӑрӑшмалла.
Социаллӑ тата консультаци пулӑшӑвӗ кӳрекен уйрӑмран ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 969 ҫын пулӑшу ыйтнӑ. Хӑшӗсене специалистсем киле ҫитсех сӗнӳ-канашпа пулӑшнӑ.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Александр Андреев ӗнер Ҫурҫӗр электричество сечӗн ертӳҫисемпе курнӑҫса Шупашкар районӗнчи кӳкеҫсен ҫутӑ ыйтӑвне хускатнӑ.
Район центрӗ пачах ҫутӑсӑр лармасть-ха. Анчах хӑш-пӗр урамра ку енпе ыйтусем самай. Колхоз урамӗнче пурӑнакансем, акӑ, напряжени пӗчӗккипе аптӑраҫҫӗ. «Иволга» (чӑв. Саркайӑк), «Надежда» (чӑв. Шанчӑк) пахча юлташлӑхӗсене ҫутӑ кӗртмен.
Депутатпа Ҫурҫӗр электричество сечӗсен ертӳҫисем калаҫни сая кайман. Чӑвашэнерго юпасене, трансформаторсене хӑй шучӗпе вырнаҫтарӗ.
Колхоз урамӗнчи ҫутӑ линине юсама май килменни ӑна Кӳкеҫ поселокӗн балансӗ ҫине регистрацилеменнипе ҫыхӑннӑ. Калаҫу вӑхӑтӗнче Шкул тата Карл Маркс урамӗсенчи линисем те шутра тӑманни палӑрнӑ.
Шупашкар район хаҫатне, «Тӑван Ене», 1995—2002-мӗш ҫулсенче редактор пулса ертсе пынӑ Юрий Листопад хӑйӗн машинине парнеленӗ. Анчах тӑватӑ урапаллӑ тусне мар, пичет машинине.
«Тӑван Ен» хаҫат ҫитес ҫулхи утӑ уйӑхӗн 27-мӗшӗнче 85 ҫул тултарнине хатӗрленме пуҫӑннине эпир маларахах пӗлтернӗччӗ. Редакци авалхи пичет машинисемпе пӗрлех тӗрлӗ ҫулта тӗрлӗ ятпа тухса тӑнӑ район хаҫачӗн («Ленин ҫулӗпе», «Колхозник хаҫачӗ», «Ленинец») иртнӗ ӗмӗрӗн 20-60-мӗш ҫулӗсенчи подшивкисене пухассине пӗлтернӗччӗ. Хаҫат кун-ҫулӗпе ҫыхӑннӑ ытти япалана та унта кӑмӑлтан кӗтеҫҫӗ. Пухнӑ япаласенчен хаҫатҫӑсем музей кӗтесӗ йӗркелесшӗн.
Юрий Листопадӑн «Ятрань» электричество машини редакицн музей кӗтесӗнче вырӑн тупӗ.
Шупашкар районӗнче ҫамрӑксем валли каҫхи дискотека йӗркелеме пуҫласшӑн. Культура учрежденийӗсенче ташӑ каҫӗсем йӗркелессине сӳтсе явнӑ май райадминистрацин культура, туризм тата социаллӑ аталану пайӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Екатерина Кириллова дискотека ирттерме май пуррипе ҫуккине тишкернине пӗлтернӗ. Кунта техника енчен май пуррипе пӗрлех видеосӑнав ӗҫленипе ӗҫлеменнине те шута илмелле.
Йӗрке хуралҫисем вара каҫхи дискотекӑсене хапӑлах мар. РФ Шалти ӗҫсен министерствин полицин участокри уполномоченнӑйӗсен тата ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен пайӗн пуҫлӑхӗ Александр Иванов Ишлейри тӗслӗхе илсе кӑтартнӑ. Ташӑ каҫӗсене йӗркеленине кура суту-илӳ точкисем те ҫурҫӗрчченех ӗҫлеҫҫӗ иккен. Янӑшрине вара асӑннӑ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Иван Грачев ырӑ енчен асӑнса хӑварнӑ. Унта канмалли кунсенче ҫурҫӗр иртни пӗрреччен ташлаттараҫҫӗ пулин те йӗркене пӑсмаҫҫӗ. Культура учрежденийӗн ертӳҫи ют ҫынсене курсанах вӗсем ӑҫтан килнипе кӑсӑкланать имӗш.
Шупашкар районӗнче халӑх дружинине ҫынсем шыраҫҫӗ. Иртнӗ эрне тӗлне илсен, унта сакӑр ваканси пулнӑ.
«Ҫӑлтӑр» халӑх дружинине Шалти ӗҫсен министерствин ветеранӗ, СОБР экс-ӗҫченӗ, алӑ вӗҫҫӗн кӗрешессипе 1999 ҫулта Раҫҫей чемпионӗ пулса тӑнӑ Василий Хорасев ертсе пырать. Йышра хальхи вӑхӑтра вунӑ ҫын тӑрать. Вӗсене ҫул-йӗр инспекторӗсем, патрульпе пост служби, полицин участокри уполномоченнӑйӗсем ҫумне ҫирӗплетнӗ.
Халӑх дружинникӗсен шалӑвӗ пысӑках мар. Квартала вӑл 6-8 пине ларать. Хӑшӗсем ӗҫе чунтан пурнӑҫлаҫҫӗ, хӑшӗсем службӑна тухманни те пулать. Вӗсене ӗҫрен сирме те тивет. Пӗлтӗр 8 ҫынна халӑх дружинникӗ пулма пӑрахтарнӑ. Маларах Тутаркасси тӑрӑхӗнче дружинниксем пысӑк йышпа службӑра тӑнӑ.
+14.3 °C